Uprawa ziół w doniczkach

Niektóre zioła z powodzeniem można uprawiać na własnym parapecie. O tym, które z nich się nadają do tego celu i o czym należy pamiętać, przeczytacie w tym wpisie.

Zioła, które można uprawiać w domu

Istnieje szereg ziół, które możemy uprawiać we własnym zakresie i to nie posiadając ogródka. Najczęściej są to zioła, które wykorzystujemy jako przyprawy w kuchni, a więc bazylia, lubczyk, oregano, mięta czy kolendra. Znajdą one zastosowanie nie tylko jako dodatek do potraw, ale jako skuteczne lekarstwo na dręczące nas dolegliwości. Na przykład napar z mięty jest bardzo pomocny w bólach brzucha, a oregano wspomoże nasz organizm w przypadku braku apetytu czy zatrucia pokarmowego połączonego z biegunką.

Od czego zacząć?

Najważniejszy jest dobrej jakości materiał siewny – tylko zdrowe nasiona sprawią, że nasze zioła będą pięknie wschodzić i zdrowo rosnąć. Niektórzy producenci oferują je na specjalnych okrągłych podkładkach gwarantujących równomierne rozłożenie nasion w donicy. Materiał dobrej jakości oferuje Nelson Garden, gdzie można zaopatrzyć się również w akcesoria niezbędne do uprawy.

Kolejną kwestią jest podłoże. Zioła nie są w tym względzie specjalnie wymagające, jednak lepsza będzie lekka i przepuszczalna mieszanka, w której woda nie będzie zatrzymywała się zbyt długo. Jest to o tyle ważne, że domowa uprawa często bywa porażana przez nadmierną wilgoć powodującą choroby grzybowe i zamieranie młodych pędów.

Ważna jest również donica. Wybierając ją należy zwrócić uwagę, by posiadała otwór ułatwiający odpływ nadmiaru wody. Najlepszą opcją są przy tym donice czy osłonki ceramiczne, gdyż są one oddychające i umożliwiają lepsze, niż plastikowe czy szklane, natlenienie podłoża.

W naturze zioła rosną najlepiej w zacienionych miejscach. Jednak w naszych domach i mieszkaniach powinny mieć w miarę słoneczne stanowisko, najlepiej przy oknach wychodzących na południe lub południowy zachód. W lecie można je zestawić na podłogę lub inne stanowisko, które będzie jasne ale nienarażone na bezpośrednie promienie słoneczne. Zioła nie wymagają zbyt częstego podlewania. Są łatwe i przyjemne w uprawie a do tego sprzyjają naszemu zdrowiu.

Samodzielne zbieranie ziół

Wszechobecne produkty chemiczne i ich szkodliwe, a wręcz toksyczne działanie, spowodowały powrót do korzeni, czyli pozyskiwania bardziej naturalnych produktów. Popularność zyskują tak zwane produkty ekologiczne, w tym znaczeniu naturalne. Wiele osób stara się samodzielnie uprawiać rośliny czy hodować zwierzęta. W ten trend wpisuje się również samodzielne pozyskiwanie ziół.

Jak zacząć?

Najlepiej od określenia, jakie dolegliwości nam dokuczają. Następnie w literaturze przedmiotu sprawdzić, które zioła mogą być pomocne w ich eliminowaniu. Wraz z określonymi gatunkami sprawdzić należy okres ich zbierania i sposób przygotowania preparatu. Pozostaje tylko znaleźć w miarę oddalony od miast i dróg kawałek łąki czy lasu i zbierać zioła.

Ziołowe hity

Najbardziej znane, łatwe do przygotowania i dostępne dla wszystkich są syropy i nalewki wykorzystywane w okresie przeziębienia. Polecamy przede wszystkim syrop z kwiatów mniszka lekarskiego, potocznie zwanego mleczem. Kwiaty wystarczy zostawić na kilka godzin, by obeschły, dodać do smaku cytrynę lub imbir i miód, po czym odstawić w ciemne miejsce na trzy tygodnie, a po tym czasie odcedzić. Taki syrop możemy przechowywać kilka miesięcy.

Drugi prosty preparat to nalewka z młodych pędów sosny. Młode przyrosty zalewamy spirytusem i cukrem. Odstawiamy w ciemne miejsce, a po trzech tygodniach odcedzamy. Nalewka gotowa.

Zioła w pielęgnacji stóp

Piękne i zadbane stopy to nasza wizytówka. Niestety, ich pielęgnacja jest problematyczna dla wielu osób. Trudności w zakresie pielęgnacji stóp dotyczą przede wszystkim zrogowaciałego i pękającego naskórka. Ta nieestetyczna i dolegliwa przypadłość dotyczy przede wszystkim skóry pięt. O tym, jak zadbać o piękne stopy i które zioła mogą być dla nas pomocne, przeczytacie poniżej.

[IMAGE=frmEAZc6Y8oo.jpg]

Zrogowacenie naskórka – najczęstsze przyczyny

[IMAGE=cKHnv9b6N1qB.jpg]

Zrogowacenie naskórka w zdecydowanej większości przypadków spowodowane jest reakcją obronną skóry stóp. Pojawia się najczęściej w wyniku mechanicznego podrażnienia, na przykład z powodu noszenia obuwia bez skarpetek. Drugą przyczyną jest wytworzenie bariery dla infekcji grzybiczych i bakteryjnych. Dlatego podstawowym sposobem na gładkie stopy jest zakładanie skarpet, a w przypadku pań, rajstop. Bardzo ważne jest również wygodne obuwie. W przypadku dłuższych odcinków drogi, które będziemy pokonywać piechotą, lepiej niż czółenka, sprawdzą się wygodne buty Nike, ponieważ obuwie sportowe zapewnia naszym stopom zdecydowanie większy komfort. Dzięki niemu stopy mają więcej miejsca, a ich skóra nie jest podrażniana.

Pielęgnacja stóp

Twardy naskórek należy okresowo usuwać. Specjaliści radzą jednak zachowanie umiaru w zakresie częstotliwości wykonywania tego zabiegu. Zbyt częste ścieranie twardej skóry wywołać może obronną reakcję w postaci szybszego uzupełniania warstwy usuwanego naskórka. Raz w tygodniu, a nawet raz na dwa tygodnie, to optymalny czas powtórzeń. Po zabiegu stopy należy nawilżyć, najlepiej wykorzystując do tego krem dedykowany do pielęgnacji stóp. Regularne nawilżanie pełni bardzo ważną rolę w zakresie dbałości o gładką skórę na piętach i śródstopiu. Dzięki niemu skóra jest bardziej miękka i elastyczna, co sprawia, że nie ulega tak łatwo uszkodzeniom. Ponadto nawilżona skóra jest bardziej podatna na ruch stopy, co eliminuje jej pękanie.

Zioła w pielęgnacji stóp

Bardzo dobrze w pielęgnacji problematycznej skóry stóp sprawdzają się zioła. Działają relaksująco, nawilżająco i eliminują ewentualne stany zapalne. W domowych zastosowaniach możemy wykorzystać zarówno świeże zioła, jak i gotowe mieszanki.

Szałwia

Szałwia jest stosunkowo popularnym ziołem, które kojarzy się z płukankami stosowanymi w chorobach zapalnych jamy ustnej i gardła. Jej właściwości przeciwzapalne wykorzystuje się także w pielęgnacji skóry stóp, gdyż działa na nią relaksująco i przeciwzapalnie. Dzięki temu szałwia jest pomocna nawet w przypadku problematycznych infekcji grzybiczych czy trudno gojących się odciskach i nagniotkach. Przygotowanie kąpieli z szałwią jest bardzo proste. Należy zaparzyć kilka gałązek lub torebek szałwii w dwóch litrach wody. Po jej lekkim ostudzeniu należy moczyć stopy przez około 10 minut. Zabieg trzeba stosować regularnie, w zależności od potrzeb.

Kora dębu

Kąpiele stóp w naparze z kory dębu polecane są w szczególności osobom, które mają problem z nadmierną potliwością stóp i związanym z tym przykrym zapachem. Kora dębu posiada właściwości tonizujące, ściągające, a także działa przeciwzapalnie. Kąpiel z korą przygotowuje się stosując napar z łyżki pokruszonej kory na litr wody. Taka kuracja stosowana regularnie działa cuda.

Do pielęgnacji stóp wykorzystać można również inne zioła, które mają działanie ściągające i przeciwzapalne, na przykład macierzankę czy nagietek.

Czosnek – najpopularniejszy antybiotyk

O zdrowotnych właściwościach czosnku słyszał chyba każdy. Polecany jest na wiele dolegliwości: od trudno gojących się ran, aż po ciężkie zakażenia bakteryjne. Czy rzeczywiście jest tak skuteczny? Przeczytajcie dalej.

Jak leczy czosnek?

Za terapeutyczne oddziaływanie czosnku odpowiada jeden z jego składników biologicznie aktywnych – allicyna oraz inne związki zawierające siarkę. Allicyna powstaje podczas miażdżenia świeżego czosnku i jest odpowiedzialna za jego terapeutyczne właściwości. W wyniku reakcji chemicznych blokuje ona namnażanie się patogenów (wirusów, bakterii i grzybów).

W jakich chorobach skuteczny jest czosnek?

Oczywiście wszyscy łączą czosnek z chorobami sezonowymi – jesienne przeziębienia i grypy to pierwsze skojarzenie dotyczące zastosowania czosnku. To prawda, dzięki swojemu działaniu antybakteryjnemu wspomaga powrót do zdrowia w tych chorobach.

Czosnek jest także skutecznym lekarstwem wykorzystywanym w chorobach skóry, a szczególnie grzybic. W zależności od lokalizacji zmian zaleca się okłady ze zmiażdżonego czosnku lub doustne przyjmowanie preparatów na jego bazie.

Ostatnie badania wykazują skuteczność działania jego składników w przypadku zakażeń bakteryjnych przewodu pokarmowego oraz schorzeń jamy ustnej. Na rynku dostępnych jest wiele produktów, w których składzie jest allicyna.

Decydując się na leczenie preparatami na bazie czosnku należy wybierać sprawdzonych producentów i zaufane sklepy. Najlepsze produkty to te, których bazą jest świeży czosnek, a nie syntetyczne odpowiedniki. Na zdrowie.

Znaczenie ziół dla współczesnego człowieka

Zielarstwo i ziołolecznictwo mają tradycję tak długą, jak choroby. Pierwsze wzmianki o leczeniu ziołami pochodzą bowiem z czasów starożytnych. Już Babilończycy opracowali kalendarz dotyczący ziół oraz ich wpływu na zdrowie człowieka, w zależności od terminu ich zbioru. Jednak największe zasługi w zakresie starożytnego zielarstwa przypisuje się Indiom, w których wiedza medyczna połączona z wykorzystaniem ziół w lecznictwie była na bardzo wysokim poziomie. Wiele informacji dotyczących tej dziedziny zapisanych zostało w świętych księgach Wedy.

Zielarstwo nowożytne

Ponownie zainteresowanie ziołami wzrosło w średniowieczu. Przyczyniły się do tego dwie okoliczności: medycyna i gastronomia, a źródłem wiedzy były przede wszystkim klasztory. To właśnie w ich murach trwały poszukiwania najbardziej doskonałych leków i przypraw. Już wówczas zauważono, że zioła mają nie tylko właściwości lecznicze, lecz również świetnie poprawiają smak potraw, a także wpływają na dłuższą świeżość żywności.

W XIX wieku terapia z wykorzystaniem ziół wróciła do łask, a stało się to za sprawą wyizolowania morfiny z opium. Był to motor, który napędził dalsze poszukiwanie zastosowań ziół we współczesnej medycynie.

Przyprawy – zioła w żywności

Wiele roślin leczniczych wykorzystywanych jest równocześnie jako rośliny przyprawowe. Tych dwóch zastosowań nie da się rozdzielić. Jedna roślina może być wykorzystywana zarówno w terapii, jak i w kuchni. Każda naturalna przyprawa oddziałuje w mniejszym lub większym stopniu na układ trawienny. Niektóre z nich swoje działanie wykazują już w jamie ustnej, zwiększając produkcję śliny, inne dopiero w przewodzie pokarmowym eliminując produkcję gazów, czy przyspieszając metabolizm spożytych posiłków. Te unikalne cechy przypraw związane są z zawartością substancji aktywnych biologicznie. Jest ich bardzo dużo, a najważniejsze z nich to: alkaloidy, glikozydy, śluzy, gorycze, olejki eteryczne i flawonoidy.

Zioła w medycynie

Zioła są wykorzystywane we współczesnej medycynie do produkcji leków. Przy czym są to zarówno lekarstwa dostępne bez recepty, jak i wydawane z przepisu lekarza. Wiele popularnych w Polsce syropów przeciwkaszlowych czy tych stosowanych w przeziębieniach jest opracowanych właśnie na bazie ziół. Równocześnie farmacja wciąż poszukuje nowych substancji i składników pochodzenia ziołowego, które mogą być skutecznie wykorzystywane w terapii chorych.

Wykorzystanie naturalnych składników w kosmetologii

Rośliny zielne, ze względu na swoje unikalne właściwości, wykorzystywane są również w kosmetologii. Pobudzają one metabolizm komórkowy, unieszkodliwiają wolne rodniki czy zmiękczają zmęczoną skórę dłoni. Wiele z nich pomaga ograniczać wydzielanie sebum i stosowanych jest w kremach, balsamach i szamponach do włosów. Ich wielką zaletą jest fakt, że niewiele osób jest uczulonych na te naturalne składniki. Dzięki temu mogą być stosowane u małych dzieci oraz osób o skórze wrażliwej i skłonnej do podrażnień.

Zioła w najczystszej postaci dostępne są jako susz, będący składnikiem rożnego rodzaju herbatek czy mieszanek zielarskich. Warto je włączyć do swojej diety, bo skutecznie eliminują wiele dolegliwości. Wystarczy tylko poszukać, które z ziół polecane są w określonych schorzeniach. Należy również zwrócić uwagę na interakcje z zażywanymi lekami, gdyż mogą one osłabiać lub wzmacniać ich działanie.

Fitoterapia

Współczesna medycyna leczy chorych wykorzystując w tym celu w głównej mierze leki produkowane syntetycznie. Ich zasadniczą wadą jest wiele skutków ubocznych, a równie często leczenie samych objawów, zamiast przyczyn. Badacze zajmujący się terapią prowadzoną z wykorzystaniem roślin wskazują, że rozwiązaniem tych problemów może być uzupełnienie terapii poprzez włączenie do niej preparatów opartych na ziołach.

Fitoterapia – co to jest?

Fitoterapia jest stosunkowo młodym terminem dotyczącym nauk medycznych i oznacza ziołolecznictwo. Dotychczas leczenie ziołami przypisywane było raczej naszym babciom, niż lekarzom. Okazuje się jednak, że coraz większa liczba nich proponuje swoim pacjentom włączenie do terapii preparatów ziołowych, herbatek czy naparów. W tego rodzaju podejściu do terapii przodują lekarze niemieccy. To właśnie w Niemczech używa się największej ilości ziół w ramach zastosowań medycznych.

Jak znaleźć lekarza leczącego ziołami?

Fitoterapia jest z powodzeniem wykorzystywana w praktyce lekarzy, którzy w swoim zawodzie kierują się holistycznym podejściem do pacjenta oraz wykorzystują wschodnią filozofię. Prowadzona przez nich terapia ma na celu nie tylko usunięcie niepożądanych objawów chorobowych, lecz przede wszystkim oddziaływanie na ich przyczynę. Druga grupa lekarzy to pediatrzy, którzy bardzo ostrożnie dobierają leki dla najmłodszych, a w przebiegu łagodniejszych chorób często stosują leki bazujące na wyciągach roślinnych. Najczęściej to właśnie oni stosują mieszanki ziołowe.

Czy fitoterapia jest bezpieczna?

Na to pytanie trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Leki roślinne zostały dopuszczone do obrotu w Unii Europejskiej, a więc również w Polsce. Lek roślinny zawierać musi przynajmniej 60% wyciągów z roślin, przy czym ich forma jest dowolna (miąższ, sok, proszek). Rośliny służące do pobierania wyciągów, by mogły być wykorzystane jako składnik leku, muszą odpowiadać rygorom jakościowym. Lek taki przechodzi identyczną ścieżkę badań, jak leki syntetyczne. I w tym znaczeniu fitoterapia jest całkowicie bezpieczna.

Ze względu na substancje czynne zawarte w ziołach należy je stosować zgodnie ze wskazaniami lekarza lub producenta. Zioła również można przedawkować, co wywoła różnego rodzaju działania niepożądane. W żadnym wypadku samodzielna decyzja o stosowaniu preparatów ziołowych nie może być podstawą do rezygnacji z leczenia preparatami syntetycznymi, przepisanymi przez lekarza.

Fitoterapia wciąż jest młodą gałęzią nauki. Z powodzeniem jest wykorzystywana w leczeniu chorób układu oddechowego, zaburzeń nerwowych czy problemów dotyczących układu moczowego. Wydaje się jednak, że najszerzej stosowana jest w dermatologii. Zioła zawierają bardzo wiele aktywnych substancji, które wspomagają procesy leczenia skóry i przerwania ciągłości jej tkanek. Badania nad kolejnymi preparatami są wciąż intensywnie prowadzone.

Biologicznie aktywne składniki roślin

Zioła są bogate w składniki aktywne biologicznie. To właśnie ich działanie odpowiada za terapeutyczne efekty stosowania ziół, bez względu na charakter ich wykorzystania. Wszystkie składniki aktywne biologicznie nie mają właściwości odżywczych.

Olejki eteryczne

Olejki eteryczne to pachnące oleiste substancje pozyskiwane z roślin. Wykorzystywane są przede wszystkim w kosmetologii, a także w innych dziedzinach dbania o zdrowie. Dodawane do kosmetyków odpowiadają za ich zapach i w przeciwieństwie do syntetycznych odpowiedników, zdecydowanie rzadziej powodują podrażnienia skóry. Zastosowanie znajdują także w aromaterapii, czyli oddziaływaniu zapachem na organizm. Wykazano na przykład, że niektóre olejki (np. lawendowy) skutecznie eliminują lub ograniczają ból głowy. Olejek sosnowy i eukaliptusowy wspomaga regenerację układu oddechowego, a pomarańczowy działa relaksacyjne. Decydując się na domową terapię olejkami eterycznymi wybierać należy wyłącznie olejki naturalne.

Alkaloidy

Alkaloidy to składniki roślin, które w budowie swoich cząsteczek zawierają azot. Łatwo je rozpoznać, gdyż nadają rośliną charakterystyczny piekący smak. Przykładem jest kapsaicyna, którą znajdziemy w papryce, czy piperyna będąca składnikiem pieprzu. Alkaloidy wykazują bardzo odmienne działanie, w zależności od rodzaju. Niektóre z nich wykorzystywane są jako składniki wyjątkowo silnych leków oddziałujących na układ nerwowy: przeciwbólowe (morfina), przeciwkaszlowe (kodeina). Inne pobudzają trawienie, co próbuje się wykorzystać w terapii otyłości (np. kapsaicyna).

Fenole

To substancje czynne odpowiedzialne za intensywny smak. Zna je każdy, kto jadł curry czy kurkumę. Często posiadają również silne właściwości barwiące, wykorzystywane w kuchni. Do fenoli należą także związki nadające charakterystyczny zapach wanilii czy koprowi włoskiemu. Związki te oddziałują kojąco na układ trawienny człowieka.

Powyższe zestawienie zawiera zaledwie ułamek biologicznych składników aktywnych roślin. Jest ich znacznie więcej, a wymienienie wszystkich wymagałoby wydania książki. Jednakże nawet ten niewielki wycinek pokazuje, jak wiele dobrego dla naszego zdrowia mogą dać naturalne składniki roślin.