Zioła są bogate w składniki aktywne biologicznie. To właśnie ich działanie odpowiada za terapeutyczne efekty stosowania ziół, bez względu na charakter ich wykorzystania. Wszystkie składniki aktywne biologicznie nie mają właściwości odżywczych.
Olejki eteryczne
Olejki eteryczne to pachnące oleiste substancje pozyskiwane z roślin. Wykorzystywane są przede wszystkim w kosmetologii, a także w innych dziedzinach dbania o zdrowie. Dodawane do kosmetyków odpowiadają za ich zapach i w przeciwieństwie do syntetycznych odpowiedników, zdecydowanie rzadziej powodują podrażnienia skóry. Zastosowanie znajdują także w aromaterapii, czyli oddziaływaniu zapachem na organizm. Wykazano na przykład, że niektóre olejki (np. lawendowy) skutecznie eliminują lub ograniczają ból głowy. Olejek sosnowy i eukaliptusowy wspomaga regenerację układu oddechowego, a pomarańczowy działa relaksacyjne. Decydując się na domową terapię olejkami eterycznymi wybierać należy wyłącznie olejki naturalne.
Alkaloidy
Alkaloidy to składniki roślin, które w budowie swoich cząsteczek zawiera
ją azot. Łatwo je rozpoznać, gdyż nadają rośliną charakterystyczny piekący smak. Przykładem jest kapsaicyna, którą znajdziemy w papryce, czy piperyna będąca składnikiem pieprzu. Alkaloidy wykazują bardzo odmienne działanie, w zależności od rodzaju. Niektóre z nich wykorzystywane są jako składniki wyjątkowo silnych leków oddziałujących na układ nerwowy: przeciwbólowe (morfina), przeciwkaszlowe (kodeina). Inne pobudzają trawienie, co próbuje się wykorzystać w terapii otyłości (np. kapsaicyna).
Fenole
To substancje czynne odpowiedzialne za intensywny smak. Zna je każdy, kto jadł curry czy kurkumę. Często posiadają również silne właściwości barwiące, wykorzystywane w kuchni. Do fenoli należą także związki nadające charakterystyczny zapach wanilii czy koprowi włoskiemu. Związki te oddziałują kojąco na układ trawienny człowieka.
Powyższe zestawienie zawiera zaledwie ułamek biologicznych składników aktywnych roślin. Jest ich znacznie więcej, a wymienienie wszystkich wymagałoby wydania książki. Jednakże nawet ten niewielki wycinek pokazuje, jak wiele dobrego dla naszego zdrowia mogą dać naturalne składniki roślin.